لوسید دریم (Lucid dreaming) یا رویای شفاف چیست؟

حتما شما هم کلمه لوسید دریم (Lucid dreaming) یا همان رویای شفاف را شنیدید و دنبال مفهوم دقیق آن بودید.در این پست از مجله روز با مفهوم لوسید دریم (Lucid dreaming) یا رویای شفاف چیست آشنا می شویم.

لوسید دریم (Lucid dreaming) چیست؟

رؤیای شفاف زمانی اتفاق می‌افتد که شخصی در خواب باشد اما آگاه باشد که در حال دیدن خواب است. در این حالت، فرد می تواند تا حدودی کنترل روایت رویای خود را به دست بگیرد و اساساً مسیر رویای خود را هدایت کند.

از آنجایی که این نوع خواب با آگاهی و انعکاس این آگاهی همراه است، اغلب با چیزی که به عنوان فراشناخت شناخته می شود همراه است. فراشناخت شامل آگاهی و درک فرآیندهای فکری شماست.

تحقیقات نشان می دهد که رویای شفاف و عملکردهای فراشناختی سیستم های عصبی مشابهی دارند. این بدان معناست که افرادی که توانایی بالایی در نظارت بر افکار خود دارند، ممکن است بیشتر رویاهای شفاف را تجربه کنند.

تاریخچه لوسید دریم یا رویای شفاف

آگاهی از حالات رویایی در هنگام خواب در سنت های مذهبی شرقی از جمله بودیسم نقش داشت. اولین گزارش مکتوب از یک رویای شفاف توسط فیلسوف یونانی ارسطو توصیف شد. او در کار خود روی رویاها، رسیدن به وضعیت آگاهی از حالت رویایی خود را توصیف کرد

در حالی که این پدیده برای اولین بار هزاران سال پیش مشاهده و توصیف شد، تا قرن نوزدهم بود که دانشمندان شروع به نگاه رسمی تری به رویای شفاف کردند. تا چند دهه گذشته، محققان از روش‌های علمی عینی برای مطالعه واقعی آنچه در طول یک رویای شفاف اتفاق می‌افتد استفاده نکرده بودند.

تحقیقات در طول دهه‌های 1960 و 1970 منجر به کشف این شد که رویاهای شفاف با خواب REM مرتبط است و الکترووکولوگرام (EOG) را ایجاد کرد که می‌توان از آن برای تشخیص مجموعه‌ای از حرکات از پیش تعیین‌شده چشم به منظور نشان دادن آگاهی استفاده کرد.

توسعه فناوری مانند الکتروانسفالوگرام (EEG) و ابزارهای دیگری که به محققان اجازه می‌دهد با دقت بیشتری به آنچه در مغز در طول خواب اتفاق می‌افتد نگاه کنند، منجر به افزایش تحقیقات در مورد تغییرات در فعالیت مغز در خواب شفاف یا لوسید دریم شده است.

چگونه بفهمیم رویای ما شفاف است؟

در اکثر رویاهای غیر شفاف، افراد از این واقعیت که در حال دیدن خواب هستند آگاه نیستند. ویژگی مشترک این رویاها این است که حتی زمانی که اتفاقات واقعاً عجیبی در رویا رخ می دهد، واقعی به نظر می رسد. تنها پس از بیدار شدن است که می فهمند که فقط یک رویا بوده است.

با این حال، هنگام دیدن یک رویای شفاف، این تشخیص وجود دارد که آنچه اتفاق می افتد واقعی نیست و در یک رویا اتفاق می افتد. این اغلب به بیننده اجازه می دهد تا درجاتی از کنترل روی آنچه اتفاق می افتد اعمال کند.

چگونه متوجه می شوید که خواب شفاف دیده اید؟

برخی از علایمی که نشان می دهد ممکن است در گذشته این تجربه را داشته باشید:

• می‌دانستید که خوابیده‌اید و خواب می‌بینید.
• خواب شما خیلی واضح باشد.
• شما توانستید تا حدی بر رویدادها یا مناظر در رویای خود کنترل داشته باشید.
• احساسات شما خیلی شدید باشد.

تجربه لوسید دریم در افراد

چند نفر رویاهای شفاف می بینند؟ چه افرادی آن را تجربه می کنند؟ تحقیقات نشان می دهد که تجربه خود به خودی رویای شفاف معمولاً نادر است، اما بسیاری از افراد حداقل یک بار آن را گزارش می دهند. با این حال به نظر می رسد که تجربه رویاهای شفاف به طور مکرر نسبتاً غیر معمول باشد.

• تقریباً نیمی از مردم در طول زندگی خود حداقل یک رویای شفاف خواهند دید.
• حدود 23 درصد از مردم یک خواب شفاف در ماه می بینند
• تنها 11٪ از مردم گزارش می دهند که در طول یک ماه دو یا چند رویا واضح می بینند.
• نتایج یک مطالعه نشان داد که رویای شفاف در زنان شایع‌تر است و ممکن است با بالا رفتن سن افراد از تعداد آنها کاسته شود.

استفاده از رویای شفاف

از آنجایی که رویای شفاف تجربه بسیار واضحی است، برای کسانی که می خواهند دنیای رویای درونی خود را با آگاهی بیشتری کشف کنند بسیار جذاب است.

محققان در مقاله‌ای که در مجله Frontiers in Psychology منتشر شده است، پیشنهاد می‌کنند: «[رویای شفاف] دنیایی (رایگان) منحصر به فرد و خارق‌العاده را ارائه می‌کند که در آن همه چیز ممکن یا قابل کنترل است و بدون اینکه رویاپرداز را در معرض خطر قرار دهد، واقعی به نظر می‌رسد. آنها می گویند که این ترکیبی از تجربیات حسی و احساسی خارق العاده، چیزی است که رویای شفاف را بسیار مطلوب می کند.

آیا رویای شفاف می تواند کاربرد عملی داشته باشد؟

این موضوعی است که در آن به تحقیقات بیشتری نیاز است، ممکن است کاربردهای احتمالی داشته باشد. برخی از مزایای بالقوه در زیر ذکر شده است.

افزایش خلاقیت با لوسید دریم

از آنجایی که رؤیای شفاف به رویاپرداز اجازه می دهد تا هر چیزی را در رویا اختراع یا خلق کند، می تواند راهی هیجان انگیز برای کشف خلاقانه و ایمن در محدوده یک رویا باشد.از آنجایی که بیننده رویا تا حدی بر شخصیت ها، مناظر و رویدادهای رویا کنترل دارد، می تواند راهی برای تجربه و کشف چیزهایی باشد که ممکن است فرد در زندگی روزمره نتواند انجام دهد.

کابوس های کمتر با رویای شفاف

برخی از محققان بر این باورند که رویای شفاف ممکن است برخی از اثرات درمانی، به ویژه برای پرداختن به کابوس‌ها داشته باشد. خواب های بد می تواند خواب را مختل کند و در کاهش کمیت و کیفیت خواب نقش داشته باشد.

رویای شفاف می تواند به افراد اجازه دهد تا کنترل رویاهای خود را در دست بگیرند و یا از وقوع کابوس جلوگیری کنند یا رویدادهای رویا را به سمت چیزی خوشایندتر یا آرامش بخش تر هدایت کنند.

اضطراب کمتر با لوسید دریم

برخی پیشنهاد می‌کنند که رویاهای شفاف ممکن است برای کاهش علائم اضطراب یا اختلال استرس مفید باشد. از آنجایی که رویا به افراد اجازه می‌دهد تا موقعیت‌ها را با درجه‌ای از کنترل کاوش کنند، آنها می‌توانند کارهایی را که دوست دارند انجام دهند. آنها در موقعیت‌هایی قرار دارند و می توانند کارهایی انجام دهند که اگر بخواهند آن را در دنیای واقعی تجربه کنند، معمولاً باعث استرس می‌شود.

سایر کاربردهای لوسید دریم

بر اساس نتایج یک مطالعه منتشر شده در مجله بین المللی تحقیقات رویا، بیشترین کاربردهای ذکر شده برای رویاهای شفاف عبارتند از:

• تفریح ​​(81.4%)
• تبدیل یک رویا یا کابوس بد به یک خواب خوشایند (63.8%)
• حل مسائل (29.9%)
• دریافت ایده ها یا بینش های خلاقانه (27.6%)
• مهارت های تمرینی (21.3%)

چنین یافته هایی نشان می دهد که رویای شفاف ممکن است کاربردهای مختلفی داشته باشد. تحقیقات بیشتری برای بررسی اینکه آیا افراد می توانند رویای شفاف را بیاموزند و تأثیرات احتمالی که حالت رویا واقعاً ممکن است داشته باشد، مورد نیاز است.

تحقیق در مورد رویاهای شفاف

مطالعه رویای شفاف ممکن است دشوار باشد. از آنجایی که غیر معمول است، یافتن شرکت‌کنندگانی که قادر به تجربه این نوع رویا در محیط آزمایشگاهی باشند، دشوار است.

محققان دقیقاً چگونه رویای شفاف را مطالعه می کنند؟

در طول خواب ، افرادی که رویای شفاف را تجربه می کنند، همان فعالیت مغزی و فلج عضلانی را که از علائم خواب هستند، حفظ می کنند. با این حال، آن‌ها می‌توانند تجربه خود را از رویای شفاف از طریق حرکات چشم از پیش تعیین‌شده که قابل تشخیص و نظارت است، به اشتراک بگذارند.

در حالی که محققان به یافتن راه‌های جدید برای بررسی این پدیده ادامه می‌دهند، هنوز مطمئن نیستند که چرا مردم رویاهای شفاف می‌بینند. با این حال، تحقیقات نشان داده است که راه‌هایی وجود دارد که رویای شفاف ممکن است از رویای معمولی منحصر به فرد باشد.

چگونه رویای شفاف یا لوسید دریم را تجربه کنیم؟

چندراه کار وجود دارد که می توانید برای کمک به افزایش شانس خود برای تجربه یک رویای شفاف انجام دهید. برخی از استراتژی هایی که می تواند کمک کند عبارتند از:

خواب باکبفیت بیشتری داشته باشید: بهترین راه برای داشتن خواب  بیشتر، افزایش میزان خواب با کیفیتی است که هر شب دریافت می کنید. عادات خواب خود را با پیروی از یک برنامه خواب ثابت، پرهیز از وسایل الکترونیکی قبل از خواب، حذف وعده های غذایی سنگین و کافئین در اواخر روز و حفظ یک محیط خواب راحت بهبود بخشید.

یک دفتر خاطرات رویایی داشته باشید: برخی از افراد گزارش می دهند که داشتن یک دفترچه خاطرات رویاها، احتمال اینکه رویاهای شفاف را تجربه کنند، بیشتر می شود. عمل تمرکز بیشتر روی رویاها ممکن است به شما کمک کند تا زمانی که این تجربه اتفاق می‌افتد آگاه‌تر شوید.

تکرار تجربه رویاهای شفاف: در این تکنیک به طور مکرر به خود می گویید که خواب خواهید دید و از خواب دیدن خود آگاه خواهید شد. این تکنیک بر شکلی از حافظه به نام حافظه آینده نگر یا توانایی به خاطر سپردن رویدادهای آینده برای فعال کردن حالت رویای شفاف متکی است.

آزمایش واقعیت را تمرین کنید: این فرآیند شامل بررسی هایی در هنگام بیداری و خواب است تا مشخص شود که آیا فرد خواب می بیند یا خیر. برای مثال، ممکن است سعی کنید انگشت خود را به دیوار فشار دهید تا ببینید آیا خواب می بینید یا خیر. اگر شما نباشید، دیوار انگشت شما را متوقف می کند. اما در خواب، انگشت شما ممکن است به سادگی از دیوار عبور کند. عادت به انجام آزمایش واقعیت در هنگام بیداری ممکن است انجام آن را در هنگام خواب آسان تر کند.

عوارض های  احتمالی لوسید دریم (Lucid dreaming)

تعدادی از عوامل وجود دارند که می توانند در تجربه یا عدم تجربه رویای شفاف نقش داشته باشند. در حالی که رویای شفاف ممکن است فوایدی برای سلامت روان داشته باشد، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است جنبه‌های منفی نیز داشته باشد. برخی از چیزهایی که باید به خاطر بسپارید:

• اثرات منفی بر سلامت روان: برخی تحقیقات نشان می دهد که رویای شفاف ممکن است در واقع ارتباط منفی با رفاه روانی داشته باشد. یک مطالعه نشان داد افرادی که رویاهای شفاف شدیدتری می بینند، علائم آسیب شناسی روانی را نیز افزایش می دهند. این مطالعه همچنین پیشنهاد کرد که تکنیک‌های مورد استفاده برای القای رویاهای شفاف ممکن است خطرات بلندمدتی بالقوه داشته باشد، از جمله خطر بالاتر مشکلات خواب، افسردگی و گسستگی.
• وقفه های خواب: از آنجایی که یک رویای شفاف می تواند بسیار واضح و احساسی باشد، این خواب می تواند خواب شما را مختل کند. همچنین برخی از روش‌هایی که برای کمک به ایجاد رویاهای شفاف استفاده می‌شوند، بر قطع عمدی خواب متمرکز هستند. برای مثال، تکنیک تکرار زمانی مؤثرتر است که فردی در طول شب از خواب بیدار شود، تقریباً 30 تا 120 دقیقه بیدار بماند و سپس دوباره بخوابد. چنین روش هایی ممکن است به القای رویاهای شفاف کمک کنند، اما همچنین می توانند در کاهش مدت و کیفیت خواب نقش داشته باشند.خواب ضعیف می تواند تأثیر منفی بر سلامت روان و رفاه شما داشته باشد.
• بیشتر احتمال دارد که رویاهای بد ببینید: رؤیاهایی که هم واضح و هم احساسی هستند می تواند احتمال وقوع کابوس را بیشتر کند.
• شخصیت شما ممکن است نقشی داشته باشد. برخی تحقیقات نشان داده اند که رویای شفاف و برخی ویژگی های شخصیتی ممکن است به نحوی با هم مرتبط باشند. یک مطالعه نشان داد که رویاپردازان شفاف تمایل به کنترل درونی بیشتری دارند. آنها همچنین در معیارهای نیاز به شناخت و خلاقیت امتیاز بیشتری کسب می کنند.

بنابراین در حالی که کارهایی وجود دارد که می توانید انجام دهید و ممکن است به افزایش احتمال تجربه یک رویای شفاف کمک کند، نمی توان تضمین کرد که بتوانید این تجربه را لذت بخش کنید.