آیا زنان بیش از مردان دچار افسردگی می شوند؟
آمار نشان داده است که افراد افسرده ای که توسط روانپزشکان و روانشناسان تحت درمان هستند و یا مورد درمان واقع شده اند و یا افرادی که تحت درمان نمی باشند ولی علائم افسردگی در آنان تایید شده است بیشتر از میان زنان جامعه می باشند.
دلیل افسردگی بیشتر زنان نسبت به مردان
این مسئله سوالات زیادی را برای متخصصین و محققین ایجاد کرده است، از جمله اینکه چرا میزان افسردگی در خانم های متاهل بیش از دیگر افشار جامعه می باشد و چگونه می توان بر این مسئله غلبه کرد؟ در ادامه مسائل مرتبط با این موضوع را بررسی می کنیم. اگر یکی از اعضای خانواده شما با مسئله مهمی به نام افسردگی در حال دست و پنجه نرم کردن است پس پیشنهاد می کنیم این مطلب را بخوانید.
تفاوت بین افسردگی با ناراحتی و غمگین بودن
بعضی از مراجعه کنندگان به کلینیک های روانشناسی می پرسند که چطور افسرده می شویم؟ ولی پیش از هر چیز باید تفاوت افسردگی را برخی واکنش های روحی و هیجانی در یابیم. افسردگی یک احساس درونی می باشد که تمام سیستم عصبی، واکنش ها، هیجانات و تمرکز فرد را تحت کنترل درمی آورد و به او اجازه قرارگیری در محیطی شاد و پر انرژی را نمی دهد. در واقع فرد افسرده ممکن است در یک جمع پر انرژی قرار بگیرد ولی این انرژی به درون فرد سرایت نمی کند و نمی تواند تاثیرات مثبت خود را داشته باشد.
غمگینی یک احساس دوره است. بعضی از افراد در طول روز چندین بار دچار احساس غمگین بودن به دلیل مسائل روزمره و یا زندگی در گذشته را تجربه می کنند. این احساس باعث می شود انرژی انسان تحلیل برود و شادابی لازم را برای انجام دادن کارهای ضروری نداشته باشد. با این حال احساس ناراحتی در بعضی از شرایط به یک احساس شادی مبدل می شود و فرد توانایی خود را برای انجام دادن کارهای روزمره از خواهد یافت.
همان گونه که از مطلب فوق متوجه شدید، افسردگی احساسی مداوم می باشد که اصولا تا وقتی درمان قطعی انسان را همراهی می کند به صورتی که باعث وسواس فکری می شود و مدام او را آزار می دهد ولی غمگین بودن هر چند به وفور رخ دهد یک احساس دوره ای و گذر است هر چند افزایش مدت زمان غمگین بودن در گذر زمان به روز علائم افسردگی باعث می شود ولی در مراحل اولیه کاملا با افسردگی فرق دارد.
علائم افسردگی در زنان
علائم افسردگی در خانم ها و مردان به همدیگر بسیار شبیه است ولی در بعضی از موارد با هم متفاوت می باشند. مهمترین علائم افسردگی در خانم ها را می توان به صورت زیر بیان کرد.
- تفکرات مداوم درباره مرگ
- احساس گناه و شرمساری از مسائلی که ممکن است در زندگی هر فرد دیگری روی دهد
- کمبود انرژی و خستگی که ناشی از عدم ترشح هورمون کورتیزول
- تغییر عادت خواب (بیشتر یا کمتر خوابیدن)
- نداشتن اعتماد به نفس و عزت نفس در برابر دیگران
- دردهای فیزیکی مانند سردرد، کمردرد، مشکلات گوارشی و درد مزمن
- احساس غم و مصیبت دائمی
- حساس و ناآرام شدن در برابر مسائل روزمره
- بی رغبتی شدید به انجام امور زندگی از جمله خانه داری، همسرداری و فرزندپروری
- لذت نبردن از علایق و سرگرمی های گذشته همانند دیدار با خانواده و دوستان
- مشکل در تمرکز طولانی مدت برای تحصیل یا انجام فعالیت های شغلی و …
- کاهش مداوم اشتها و در برخی از موارد اشتهای شدید و کاذب که فرد را به شدت آزار می دهد
- احساس ضعف و ناتوانی به حدی که باعث می شود ساعات طولانی را در رخت خواب بماند
- احساس بی ارزشی و پوچی به قدری که ممکن است فرد را به فکر خودکشی بیاندازد
- عصبانی و خشمگین بودن برای مواردی که بسیار ساده و ابتدایی به نظر می رسند
- نداشتن امید به آینده شغلی و یا تجربه یک زندگی زناشویی مطلوب
- گریههای بیدلیل اعم از اینکه در معرض دوره ماهانه باشد یا خیر
- داشتن اختلال خواب به ویژه در شب به نحوی که ممکن است به هیچ وجه نتواند بخوابد
دلیل بروز افسردگی در زنان
عوامل زیادی دست به دست هم می دهند تا میزان افسردگی در زنان بسیار بیشتر از آقایان است. این عوامل را می توان به 3 دسته تقسیم کرد:
- عوامل ژنتیکی
- عوامل هورمونی
- شرایط محیطی
تاثیر عوامل ژنتیکی
در خانوده هایی که یکی از والدین و به خصوص مادر دچار افسردگی بوده است فرزندان هم در زندگی آینده خود ممکن است در معرض چنین مشکلی قرار بگیرند. این مسئله قطعی نیست و بعضی از افراد با اینکه در خانواده های سالم زندگی نکرده اند باز هم دارای قدرت روحی و روانی بالایی هستند و توانسته اند مسیر مشخص و موفقی را برای زندگی خود تعیین کنند.
با توجه به اینکه دختران بیش از برادران خود در معرض واکنش های رفتاری والدینی که یکی از آنها افسرده می باشد قرار می گیرند احتمال ابتلای آنها به افسردگی در آینده هم بیشتر خواهد شد.
تاثیر عوامل هورمونی
هیچ چیز به اندازه مسائل هورمونی در افسردگی خانم ها موثر نمی باشد. دوره های ماهانه، زمان تخمک گذاری و بارداری، مسائلی می باشند که نظم هورمون ها را در بدن زنان به هم ریخته و آنان را با آثار نامطلوب روانی و فیزیکی مواجه می کند.
در این بین آثار روانی مانند افسردگی بروز می کند و این مسئله وقتی به یک مشکل جدی تبدیل می شود که فرد علائم خفیفی از افسردگی را داشته باشد. جمع علائم افسردگی با علائم روانی ناشی از مشکلات هورمونی باعث تشدید شدن افسردگی در خانم ها می شود و این مسئله به خودی خود باعث افزایش آمار زنان مبتلا به افسردگی در جامعه می شود.
تاثیر عوامل محیطی
عوامل محیطی به خصوص در کشورهای جهان سومی با ایجاد مسائل جدی در روح و روان فرد از جمله پرخاشگری، وسواس فکری، انزوا طلبی و افسردگی همراه است. فشارهای روحی و روانی زیادی که از جانب خانواده، فرزند، همسر و جامعه به یک زن متاهل تحمیل می شود باعث می شود تا علائم افسردگی را در اغلب خانم ها مشاهده کنیم.
اجبار زنان به ماندن در منزل و رسیدگی به امور منزل، ترک تحصیل یا شغل مورد علاقه به دلیل درخواست مرد و یا وضعیت خانه و خانواده و به خصوص به دلیل نگهداری از فرزندان، عدم امکان تفریحات مورد علاقه، رفتارهای سختگیرانه و سنتی علیه آنها، عدم توجه به نیازها و علائم دختران برای ازدواج یا غیر آن و مسائلی از این قبیل باعث می شود تا جمعیت زنان افسرده در جامعه روز به روز بیشتر شود.
درمان افسرگی در زنان
درمان افسردگی در سطح اولیه نیاز به تجویز دارو ندارد و صرفا با بعضی از رهنمودهایی که توسط پزشکان ارائه می شود و بیشتر در خصوص رهایی از وسواس فکری می باشد رفع می شود. در سطوح پیشرفته نیاز به تجویز دارو و تغییر شرایط محیطی است. مثلا بعضی از پزشکان برای رفع علائم افسردگی در زنان متاهل به همسران آنها راهکارهایی مانند زندگی در هشری دیگر، استخدا پرستار بچه برای افزایش زمان مادر و استراحت او، توجه به روحیات و عواطف زن، ایجاد برنامه های شاد و مرفه و حتی کاهش رفت و آمد با خانواده همسر، کاهش معاشرت با افراد منفی نگر، دخالت کننده، افسرده، تجمل گرا و یا افرادی که باعث آزار روحی و روانی زن می شوند را تجویز می کنند.در صورت بروز علائم افسردگی حتما آن ها را جدی بگیرید و سعی کنید قبل از تشدید علائم برای درمان آن اقدام نمایید.